CBA opublikowała „Wytyczne w zakresie tworzenia i wdrażania efektywnych programów zgodności (compliance) w sektorze publicznym”

Pod koniec września 2020 r. Centralne Biuro Antykorupcyjne opublikowało na swojej stronie internetowej „Wytyczne w zakresie tworzenia i wdrażania efektywnych programów zgodności (compliance) w sektorze publicznym”. Dokument, określający ogólne ramy programu zgodności dla polskiego sektora publicznego powstał w efekcie realizacji Rządowego Programu Przeciwdziałania Korupcji na lata 2018–2020, który zakłada wprowadzenie nowych rozwiązań prawnych i organizacyjnych na poziomie strategicznym, obejmując wszystkie szczeble administracyjne kraju. Wytyczne definiują zgodność jako zbiór powiązanych ze sobą wzorców zachowań, nakładających na pracowników sektora publicznego obowiązek dostosowania się do nich, obejmujących nie tylko prawo powszechnie obowiązujące i prawo wewnętrzne, ale również kulturę organizacyjną oraz etos zawodowy, przy szczególnym nacisku na „ton from the top”, czyli zaangażowanie i dobre wzorce ze strony kierownictwa. 

Skuteczność zgodności w sektorze publicznym ma zapewnić jej monitorowanie, jak również podejmowanie działań profilaktycznych, w tym edukacyjnych w zakresie compliance. Ryzyko compliance ma być oceniane i kontrolowane, a organy władzy publicznej mają dążyć do zapewnienia zgodności raczej poprzez współpracę i edukację niż sankcje, przy czym nieuchronność negatywnych konsekwencji nieprzestrzegania obowiązujących zasad uznano za zasadnicze dla efektywności compliance. Rekomendowane narzędzia profilaktyczne to: informacja i edukacja, współpraca i mentoring, nowe technologie, a także pochwały i nagrody.

Dokument ma charakter bardzo ogólny, nie zawiera szczegółowych wskazówek dotyczących tworzenia i realizacji programów compliance w sektorze publicznym, ani wytycznych dotyczących zarządzania ryzykiem braku zgodności. W porównaniu do zaawansowanych systemów compliance funkcjonujących na rynku, szczególnie w branży finansowej i farmaceutycznej, jak również istniejących standardów zarządzania ryzykiem braku zgodności, dokument może wydawać się zbyt generalny, stanowi jednak mały krok na przód w procesie upowszechniania compliance w sektorze państwowym.

Wytyczne zostały opracowane przez Gabinet Szefa CBA i można je pobrać ze strony Agencji: https://cba.gov.pl/download/1/6493/WYTYCZNE.pdf

Joanna Grynfelder