Kryzys na rynku deweloperskim – wyzwania prawne, źródła finansowania, oczekiwania rynku

05 lutego 2023

MMC Polska

Trudna sytuacja gospodarcza, na którą m.in. wpływa galopująca inflacja, odbija się na różnych branżach. Kryzys nie omija także branży nieruchomości, którą dotyka wiele problemów. Zarządzanie ryzykiem w branży deweloperskiej to jeden z tematów warsztatu, organizowanego przez MMC 6 i 7 lutego 2023. Poniżej kilka kluczowych kwestii, jakie poruszone zostaną podczas wydarzenia.

Pozyskiwanie gruntów pod nowe inwestycje – aktualne możliwości i planowane rozwiązania

Nie da się ukryć, że liczba atrakcyjnych gruntów pod inwestycje deweloperskie z każdym rokiem coraz bardziej się zmniejsza. To wymusza na deweloperach weryfikację prowadzonej dotychczas strategii planowania i zakupów gruntów. Eksperci rynku nieruchomości nie ukrywają, że mamy do czynienia nie z chwilowym przestojem, ale dosłownie z kryzysem. Drożejące kredyty i inflacja sprawiają, że dostęp do nowych mieszkań bardzo się zmniejsza. Koszty utrzymania ogromnych powierzchni, a także kryzys na rynku związany z trudnym dostępem klientów do kredytów sprawiają, że maleje nie tylko popyt na duże mieszkania, ale także na działki budowlane. Atrakcyjne grunty są coraz trudniej dostępne, a eksperci wskazują, że mamy do czynienia właściwie z wyraźnym ich deficytem. Jednym problemem jest bardzo mała liczba gruntów objęta planem zagospodarowania przestrzennego, drugim – ustawa o ochronie gruntów rolnych, która znacznie ograniczyła możliwości ich nabycia.

Sytuacja to spowodowała, że inwestorzy zaczęli się skupiać na mniejszych rynkach, obrzeżach dużych miast, a także na rewitalizacjach obecnych już budynków. Jednym z ciekawych rozwiązań na problem z gruntami jest realizacja inwestycji łączących w sobie wiele funkcji- mieszkalnej, kulturalnej czy biurowej. Takie działania pozwalają inwestorom elastycznie planować zastosowania budynków, odpowiadając tym samym na potrzeby.

Sytuacja między bankami a deweloperami – istotna rola KNF

Coraz ostrzejsze wymogi dotyczące kredytów sprawiają, że popyt na kredyty hipoteczne, ale również na same mieszkania, jest dosłownie zdziesiątkowany. W związku z sytuacją na rynku nieruchomości, deweloperzy wystosowali apel do KNF, w którym znalazł się między innymi postulat dotyczący poluzowania warunków udzielania kredytów z przeznaczeniem na mieszkania. To właśnie KNF odpowiada m.in. za ostrzejsze wymogi – następstwem decyzji KNF jest badanie przez banki zdolności kredytowej przy założeniu wzrostu stopy referencyjnej aż o 5 punktów procentowych. Deweloperzy kierując się dobrem rodaków wskazali, że dostępność mieszkaniowa dla młodych Polaków jest mocno ograniczona właśnie przez decyzje KNF. Ten z kolei odpowiedział na apel, że na rynek mieszkaniowy wpływ ma o wiele więcej czynników i wskazał, że firmy deweloperskie powinny przede wszystkim zmienić swoją politykę marżową.

Lokale użytkowe i mieszkania na wynajem – oczekiwania rynku

Poza kupnem nieruchomości na własne potrzeby, dużą część tortu na rynku nieruchomości mają lokale użytkowe i mieszkania z przeznaczeniem na wynajem. Obecna trudna sytuacja sprawia, że diametralnie spadł popyt na duże mieszkania, natomiast wciąż ogromnym zainteresowaniem cieszą się niewielkie mieszkania i lokale z przeznaczeniem na wynajem. To klienci gotówkowi, ze względu na obostrzenia kredytowe grają pierwsze skrzypce i dyktują warunki.

Jak przewidują eksperci, kryzys na rynku nieruchomości potrwa mniej więcej ok. 2 lat, a czas ten będzie idealny do łowienia okazji. Klienci dysponujący gotówką będą dyktować warunki i liczyć na spadki cen i takie są też ich oczekiwania. Mimo znacznego obniżenia popytu na mieszkania, bardzo trudno znaleźć atrakcyjne mieszkania i lokale o mniejszym metrażu, w tym przede wszystkim chodzi o kawalerki. Są one kupowane właśnie głównie z myślą o długoterminowym wynajmie – widać to wyraźnie po ofertach. Można pokusić się o stwierdzenie, że mieszkania o metrażach od 25 do 44 metrów kwadratowych schodzą jak ciepłe bułeczki (w przeciwieństwie do dużych metraży). Sytuacja ta prawdopodobnie będzie miała jeszcze miejsce przez dłuższy czas, a przynajmniej do momentu zmian w polityce kredytowej, czyli obniżenia stóp procentowych i umożliwienia łatwiejszego dostępu do finansowania.

Źródła finansowania inwestycji w dobie kryzysu – pozyskiwanie kapitału

Istnieje kilka metod pozyskiwania kapitału, które finansują inwestycje deweloperskie. Obecna kryzysowa sytuacja sprawia, że niektórzy mali deweloperzy wręcz wstrzymują inwestowanie (bo podobnie jak w przypadku otrzymania kredytu hipotecznego pozyskanie środków na inwestycje jest również utrudnione), a czołowe firmy dostosowują swoje działania i strategię do niezbyt łatwego otoczenia.

Statystyki pokazują już wyraźny spadek, jeśli chodzi o nowe inwestycje. Sytuacja jest nawet gorsza niż w słabych miesiącach podczas pandemii. Nowelizacja ustawy deweloperskiej, która nałożyła dodatkowe obciążenia finansowe i obowiązki na deweloperów, a także mniejszy popyt na mieszkania (związany z trudną dostępnością do kredytów) – to wszystko czynniki, które wpłynęły na obecny kryzys inwestycyjny. Wstrzymanie budowy nowych mieszkań ma sprawić, że ryzyko inwestycyjne zostanie obniżone. To z kolei z dużym prawdopodobieństwem doprowadzi do sytuacji, że będziemy mieć najniższą ofertę nowych mieszkań w całej historii rynku pierwotnego.

Ponieważ kredytowanie jest obecnie bardzo skomplikowane i długotrwałe, deweloperzy korzystają przede wszystkim z finansowania pozyskanego z kapitału z rynku i funduszy spółek celowych. Koszty inwestycji rosną w zatrważającym tempie. Nierzadko grunty zakupione wcześniej były bardzo drogie, a do tego dochodzą problemy z pozyskiwaniem kredytów. Cała mieszanka tych zdarzeń sprawia, że w przypadku niewielkich firm doszło do zamrożenia inwestycji, a wśród dużych graczy – do zmian strategicznych.

Więcej na temat zagadnień związanych z kryzysem na rynku nieruchomości już w dniach 6-7.02.2023. Informacje o warsztatach i zapisach:

Kongresy, Gale, Konferencje, Szkolenia Twarde i Miękkie – MMC Polska

Zostaw odpowiedź

Your email address will not be published. Required fields are marked *