Mocne strony i wyzwania związane z konkurencyjnością UE monitorowane przez Komisję

16 lutego 2024

14 lutego br. Komisja opublikowała nowe roczne sprawozdanie na temat jednolitego rynku i konkurencyjności. Wyszczególniono w nim mocne strony konkurencji i wyzwania związane z jednolitym rynkiem Europy, śledząc co roku rozwój sytuacji zgodnie z dziewięcioma czynnikami napędzającymi konkurencyjność określonymi w komunikacie UE na temat długoterminowej konkurencyjności z 2023 r.

Są to: funkcjonowanie jednolitego rynku, dostęp do kapitału prywatnego, inwestycje publiczne i infrastruktura, badania naukowe i innowacje, energia, obieg zamknięty, cyfryzacja, edukacja i umiejętności oraz handel i otwarta strategiczna autonomia. W komunikacie z 2023 r. ustanowiono zestaw kluczowych wskaźników skuteczności działania, które mają służyć jako tabela postępów w odniesieniu do tych czynników. Chociaż jest zbyt wcześnie na ustalenie stabilnych tendencji, w sprawozdaniu zauważono, że 9 kluczowych wskaźników efektywności poprawiło się, podczas gdy 5 uległo osłabieniu; 3 są stabilne, a 2 nie mają jeszcze nowych danych.

W sprawozdaniu przypomniano, że jednolity rynek jest jednym z największych na świecie zintegrowanych obszarów rynkowych i że pobudza gospodarkę UE dzięki dużej puli popytu, zróżnicowanym źródłom dostaw, możliwościom innowacji i zwiększenia produkcji, silnym prawom socjalnym i sprawiedliwym warunkom pracy, a jednocześnie służy jako dźwignia geopolityczna. Wskazuje na potrzebę lepszego egzekwowania uzgodnionych przepisów i uproszczenia ich wdrażania.

W odniesieniu do inwestycji w sprawozdaniu stwierdzono, że po niskim poziomie po kryzysie finansowym inwestycje publiczne poprawiły się, częściowo dzięki Instrumentowi na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, podczas gdy inwestycje prywatne pozostają wysokie. Aby zwiększyć dostępność finansowania z kapitału podwyższonego ryzyka i kapitału wysokiego ryzyka oraz zwiększyć skalę działalności innowacyjnych przedsiębiorstw, w sprawozdaniu zaleca się dalsze wzmocnienie unii rynków kapitałowych w oparciu o inicjatywy zatwierdzone już od 2020 r. Wskazano w nim również na zamówienia publiczne jako instrument wspierania transformacji ekologicznej i cyfrowej w sposób strategiczny.

Chociaż wysokie ceny energii pozostają wyzwaniem, w sprawozdaniu wskazano na istotne kroki podjęte w ostatnich latach w celu aktualizacji zestawu narzędzi polityki energetycznej UE i wsparcia unijnej produkcji czystych technologii.

W sprawozdaniu zauważono również, że UE jest główną potęgą handlową, która odpowiada za 16 % światowego eksportu, oraz że handel nadal jest źródłem konkurencyjności. Wskazuje również na potrzebę ochrony równych warunków działania i ochrony naszego bezpieczeństwa gospodarczego.

Roczne sprawozdanie na temat jednolitego rynku i konkurencyjności – oparte na rocznej sprawozdawczości wprowadzonej przez Komisję w 2020 r. i w 2024 r. w odpowiedzi na wniosek Rady Europejskiej – stanowi podstawę dyskusji w Parlamencie Europejskim, Radzie Europejskiej i Radzie na temat sposobów promowania naszego programu na rzecz jednolitego rynku i konkurencyjności tego roku. Sprawozdanie wyprzedza również ustalenia, jakich oczekuje się od Mario Draghiego i Enrico Letta w ich przyszłych sprawozdaniach na temat, odpowiednio, przyszłości europejskiej konkurencyjności i jednolitego rynku.

Ponadto Komisja opublikowała szereg dokumentów uzupełniających roczne sprawozdanie na temat jednolitego rynku i konkurencyjności:

Dwa dokumenty robocze służb Komisji, z których pierwszy zawiera m.in. dalsze szczegółowe informacje na temat kluczowych wskaźników skuteczności działania w zakresie konkurencyjności. W drugim przedstawiono ustalenia Europejskiego Monitora Ekosystemów Przemysłowych dotyczące transformacji ekologicznej i cyfrowej w poszczególnych ekosystemach przemysłowych (patrz link nr 3.).
Tabela wyników jednolitego rynku i konkurencyjności z 2024 r. zawiera szeroki zakres dodatkowych danych na temat integracji jednolitego rynku. Tablica wyników koncentruje się na postępach we wdrażaniu prawa UE, ogólnych warunkach prowadzenia działalności gospodarczej, integracji jednolitego rynku i innych głównych celach politycznych, takich jak wzrost gospodarczy i zatrudnienie, odporność oraz gospodarka cyfrowa i ekologiczna (patrz link nr 4.).
Sprawozdanie Grupy Zadaniowej ds. Egzekwowania Przepisów dotyczących Jednolitego Rynku (SMET) na lata 2022–2023: W niniejszym sprawozdaniu rocznym podkreślono prace SMET, w ramach których Komisja i państwa członkowskie współpracują na rzecz usunięcia nieuzasadnionych barier na jednolitym rynku, takich jak kontrole nakładane na specjalistów, bariery w wydawaniu zezwoleń na energię ze źródeł odnawialnych oraz obciążenia administracyjne dla usługodawców transgranicznych (patrz link nr 5.).

Dalsze kroki

Rada Europejska zapowiedziała, że na posiedzeniu w marcu 2024 r. planuje przeprowadzić pierwszy roczny przegląd postępów w zwiększaniu konkurencyjności Unii oraz zwiększaniu wydajności i wzrostu gospodarczego.

Kontekst

Roczne sprawozdanie na temat jednolitego rynku i konkurencyjności stanowi odpowiedź na wniosek Rady Europejskiej z marca 2023 r. o monitorowanie stanu jednolitego rynku i konkurencyjności Europy. Opiera się on na poprzednich rocznych sprawozdaniach dotyczących jednolitego rynku, jak przewidziano po raz pierwszy w strategii przemysłowej UE z 2020 r.

Tabela wyników jednolitego rynku została po raz pierwszy opublikowana w 1997 r. i została pierwotnie utworzona w celu oceny wyników państw członkowskich w zakresie wdrażania dorobku prawnego dotyczącego jednolitego rynku. Z czasem rozszerzono go o wykorzystanie powiązanych narzędzi zarządzania. W tym roku zawiera on nowe wskaźniki konkurencyjności, zgodnie z komunikatem w sprawie długoterminowej konkurencyjności.

Linki: