22 kwietnia br. Komisja wszczęła drugie formalne postępowanie przeciwko TikTok na podstawie aktu o usługach cyfrowych. Podjęte kroki mają na celu ocenę, czy firma mogła naruszyć akt o usługach cyfrowych, uruchamiając TikTok Lite we Francji i Hiszpanii. Na mocy aktu o usługach cyfrowych wyznaczone bardzo duże platformy internetowe są zobowiązane do przedłożenia sprawozdania z oceny ryzyka, w tym środków mających na celu ograniczenie wszelkich potencjalnych zagrożeń systemowych, przed uruchomieniem jakichkolwiek nowych funkcji, które mogą mieć krytyczny wpływ na ich ryzyko systemowe.
25 kwietnia 2023 r. Komisja wyznaczyła TikTok jako bardzo dużą platformę internetową na mocy aktu o usługach cyfrowych w oparciu o bazę użytkowników TikTok, która osiąga próg 45 mln średnich aktywnych użytkowników w UE. Od końca sierpnia 2023 r. TikTok podlega obowiązkom wynikającym z aktu o usługach cyfrowych.
Komisja jest zaniepokojona faktem, że program “Task and Reward” TikTok Lite, który umożliwia użytkownikom zarabianie punktów podczas wykonywania pewnych „zadań” w TikToku – takich jak oglądanie filmów wideo, śledzenie twórców, zapraszanie znajomych do przyłączenia się do TikToka itp. – został uruchomiony bez uprzedniej starannej oceny zagrożeń, które z nim wiążą, w szczególności tych związanych z uzależniającymi skutkami platform, oraz bez podejmowania skutecznych środków ograniczających ryzyko. Jest to szczególnie niepokojące w kontekście dzieci, biorąc pod uwagę podejrzewany brak skutecznych mechanizmów weryfikacji wieku w TikTok. Brak wspomnianych mechanizmów oraz możliwy uzależniająca konstrukcja platformy są już przedmiotem pierwszego formalnego postępowania przeciwko TikTok.
W lutym 2024 r. Komisja wszczęła pierwsze formalne postępowanie przeciwko TikTok, aby ocenić, czy TikTok mogło naruszyć akt o usługach cyfrowych w obszarach związanych z ochroną małoletnich, przejrzystością reklam, dostępem naukowców do danych, a także zarządzaniem ryzykiem związanym z uzależniającym projektowaniem i szkodliwymi treściami. Postępowanie jest w toku.
Niniejsze dochodzenie koncentruje się na następujących obszarach:
- Przestrzeganie przez TikTok obowiązku przeprowadzenia i przedłożenia sprawozdania z oceny ryzyka przed wdrożeniem funkcji, w tym przypadku programu „Task and Reward”, które mogą mieć krytyczny wpływ na ryzyko systemowe. W szczególności negatywny wpływ na zdrowie psychiczne, w tym zdrowie psychiczne małoletnich, zwłaszcza w wyniku nowej funkcji stymulującej uzależniające zachowanie.
- Środki wprowadzone przez TikTok w celu ograniczenia tego ryzyka.
Jeżeli uchybienia te zostaną udowodnione, stanowiłyby naruszenie art. 34 i 35 aktu o usługach cyfrowych. Komisja przeprowadzi szczegółowe dochodzenie w trybie priorytetowym. Wszczęcie formalnego postępowania nie przesądza o jego wyniku.
Ponadto Komisja skierowała również do TikToka formalny wniosek o udzielenie informacji, oparty na decyzji Komisji, zobowiązując firmę do udzielenia odpowiedzi na jego wniosek o udzielenie informacji z dnia 17 kwietnia 2024 r. W szczególności Komisja zwróciła się do TikTok o przedstawienie, do 18 kwietnia, sprawozdania z oceny ryzyka dotyczącego TikTok Lite, a także informacji na temat środków wprowadzonych przez platformę w celu ograniczenia potencjalnego ryzyka systemowego związanego z nowymi funkcjami. TikTok nie dostarczył takiego dokumentu w wyznaczonym terminie.
Obecnie TikTok ma czas do 23 kwietnia na przedłożenie Komisji sprawozdania z oceny ryzyka oraz do dnia 3 maja na dostarczenie pozostałych wymaganych informacji.
W przypadku gdy TikTok nie odpowie na wezwanie Komisji do udzielenia informacji w drodze decyzji we wskazanych terminach, Komisja może nałożyć grzywny w wysokości do 1 % całkowitego rocznego dochodu dostawcy lub światowego obrotu oraz okresowe kary w wysokości do 5 % średniego dziennego dochodu dostawcy lub światowego rocznego obrotu.
Biorąc pod uwagę niemożność przedstawienia przez TikTok oceny ryzyka, która powinna była zostać przeprowadzona przed uruchomieniem TikTok Lite, Komisja podejrzewa prima facie naruszenie aktu o usługach cyfrowych i uważa, że istnieje ryzyko poważnej szkody dla zdrowia psychicznego użytkowników. W związku z tym Komisja poinformowała również TikTok o swoim zamiarze wprowadzenia środków tymczasowych polegających na zawieszeniu programu nagród TikTok Lite w UE w oczekiwaniu na ocenę jego bezpieczeństwa. Może ona zostać odnowiona, jeżeli jest to konieczne i proporcjonalne. Przed formalnym przyjęciem zawieszenia TikTok otrzymał do dnia 24 kwietnia możliwość przedstawienia argumentów w odpowiedzi na skargę, które Komisja dokładnie oceni.
Dalsze kroki
Wszczęcie formalnego postępowania upoważnia Komisję do podejmowania dalszych kroków w zakresie egzekwowania przepisów, takich jak środki tymczasowe i decyzje stwierdzające niezgodność z przepisami. Komisja jest również uprawniona do przyjęcia wszelkich zobowiązań podjętych przez TikTok w celu zaradzenia problemom będącym przedmiotem postępowania.
Wszczęcie formalnego postępowania zwalnia koordynatorów ds. usług cyfrowych lub jakikolwiek inny właściwy organ państw członkowskich UE z ich uprawnień do nadzorowania i egzekwowania aktu o usługach cyfrowych w odniesieniu do podejrzewanych naruszeń.
Kontekst
Od 17 lutego akt o usługach cyfrowych ma zastosowanie do wszystkich pośredników internetowych w UE.
Na mocy aktu o usługach cyfrowych wyznaczone bardzo duże platformy internetowe są zobowiązane do przedłożenia sprawozdania z oceny ryzyka, w tym środków mających na celu ograniczenie wszelkich potencjalnych zagrożeń systemowych, przed uruchomieniem wszelkich nowych funkcji, które mogą mieć krytyczny wpływ na ich ryzyko systemowe.
Źródło: Komisja Europejska
