Komisja z zadowoleniem zareagowała na przyjęcie przez Radę 10. pakietu sankcji wobec Rosji oraz wspierających ją w nielegalnej agresji na Ukrainę. 24 lutego minął rok od pełnej inwazji Rosji na Ukrainę i 9 lat od rozpoczęcia inwazji i okupacji terytorium Ukrainy przez Rosję. Nowy pakiet sankcji zwiększa presję w odpowiedzi na wojnę Putina, w tym brutalne ataki na ludność cywilną oraz infrastrukturę krytyczną. W celu zwiększenia skuteczności, pakiet zawiera nowe listy oraz sankcje handlowe i finansowe, w tym dalsze zakazy eksportu o wartości ponad 11 miliardów euro, pozbawiające rosyjską gospodarkę kluczowych technologii i towarów przemysłowych. Pakiet ten zwiększa również środki egzekucyjne i przeciwdziałające obchodzeniu sankcji, w tym nowy obowiązek zgłaszania aktywów rosyjskiego banku centralnego.
Pakiet zawiera w szczególności następujące elementy:
- Rozszerzenie “czarnej listy” o nowe podmioty
UE dodała około 121 osób i podmiotów do listy sankcyjnej, w tym rosyjskich decydentów, wyższych urzędników państwowych i dowódców wojskowych współwinnych wojny z Ukrainą, a także pełnomocników rozmieszczonych przez Rosję na okupowanych terytoriach Ukrainy. Na liście znajdują się również kluczowe osoby zaangażowane w deportacje ukraińskich dzieci do Rosji, a także organizacje i osoby, szerzące dezinformację w przestrzeni publicznej, dodając do działań wojennych wojnę informacyjną. Podejmowane są również środki przeciwko osobom zaangażowanym w produkcję irańskich dronów używanych przez wojsko rosyjskie na Ukrainie. Ponadto celem ograniczeń są także członkowie i sympatycy rosyjskiej grupy najemników Wagnera oraz jej działalność w innych krajach, takich jak Mali czy Republika Środkowoafrykańska.
2. Zaostrzenie ograniczeń eksportowych
Wprowadzono nowe ograniczenia eksportowe dotyczące towarów podwójnego zastosowania i zaawansowanych technologii, które przyczyniają się do zwiększenia zdolności wojskowych Rosji i ulepszenia technologicznego. Objęte są nimi dodatkowe komponenty elektroniczne stosowane w rosyjskich systemach uzbrojenia (drony, rakiety, helikoptery, pojazdy), zakazy dotyczące określonych pierwiastków i kamer termowizyjnych o zastosowaniach wojskowych. Ponadto wymieniono również 96 dodatkowych podmiotów powiązanych z rosyjskim kompleksem wojskowo-przemysłowym, co daje łączną liczbę 506 użytkowników sektora wojskowego. Sankcje obejmują po raz pierwszy siedem irańskich podmiotów, które korzystają z komponentów UE i dostarczają Rosji wojskowe drony „Shahed” do ataku na infrastrukturę cywilną na Ukrainie. Co ważne, ścisła współpraca z partnerami wpłynęła na dodanie do listy krajów partnerskich UE Australii, Kanady, Nowej Zelandii oraz Norwegii.
Dodatkowe zakazy eksportu nakładane są również na towary, które można łatwo przekierować do wykorzystania w celu wsparcia rosyjskich wysiłków wojennych, w tym:
- Pojazdy: ciężkie ciężarówki, które nie zostały jeszcze zakazane (i ich części zamienne), naczepy i pojazdy specjalne, takie jak skutery śnieżne;
- Towary kierowane do rosyjskiego wojska: w tym generatory elektryczne, lornetki, radary, kompas itp.;
- Wyroby budowlane takie jak mosty, konstrukcje wieżowe, wózki widłowe, dźwigi itp.;
- Towary kluczowe dla funkcjonowania i rozwoju rosyjskiego przemysłu (elektronika, części maszyn, pompy, maszyny do obróbki metali itp.);
- Kompletne zakłady przemysłowe (kategoria została dodana w celu uniknięcia luk prawnych);
- Towary używane w przemyśle lotniczym (silniki turboodrzutowe).
Sektor finansowy
Do listy podmiotów objętych zamrożeniem aktywów i zakazem udostępniania funduszy oraz zasobów gospodarczych dodane zostały trzy rosyjskie banki. Pakiet zakłada również odcięcie większej liczby banków ,w tym prywatnego Alfa-Banku i banku internetowego Tinkoff, od globalnego systemu SWIFT
Inne środki obejmują:
- zakaz zasiadania przez obywateli rosyjskich w organach zarządzających przedsiębiorstw infrastruktury krytycznej państw członkowskich;
- zakaz rezerwowania przez obywateli i podmioty rosyjskie pojemności magazynowania gazu w Unii (z wyłączeniem LNG);
- środki ułatwiające wycofywanie się z Rosji przez podmioty z UE.
Środki egzekucyjne i przeciwdziałające obchodzeniu przepisów
Najnowszy pakiet sankcji nakłada nowe obowiązki sprawozdawcze na aktywa rosyjskiego banku centralnego. Jest to szczególnie istotne w kontekście możliwości wykorzystania rosyjskich środków publicznych do sfinansowania odbudowy Ukrainy po klęsce Rosji.
Inne środki obejmują:
- obowiązki sprawozdawcze dotyczące zamrożonych aktywów (w tym transakcji poprzedzających notowania) oraz aktywów, które powinny zostać zamrożone;
- Prywatne loty między UE a Rosją, bezpośrednio lub przez państwa trzecie, należy zgłaszać z wyprzedzeniem;
- Zakaz tranzytu towarów podwójnego zastosowania i broni palnej przez terytorium Rosji do państw trzecich.
Poza ogłoszeniem nowych sankcji, wysłannik ds. sankcji UE, David O’Sullivan, zwrócił się do krajów trzecich, aby zapewnić ścisłe wdrożenie sankcji i zapobiegać ich obchodzeniu. W dniu 23 lutego w Brukseli odbyło się pierwsze Forum Koordynatorów Sankcji, w którym uczestniczyli międzynarodowi partnerzy i państwa członkowskie, aby wzmocnić działania w zakresie egzekwowania prawa.
Źródło: Komisja Europejska
