UE: dwunasty pakiet sankcji wobec Rosji

Rada przyjęła dwunasty pakiet sankcji wobec Rosji. Koncentruje się on na nałożeniu na Rosję dodatkowych zakazów przywozu i wywozu, zwalczaniu obchodzenia sankcji i zlikwidowaniu luk prawnych. W szczególności pakiet ten obejmuje dodatkowe wykazy rosyjskich osób fizycznych i przedsiębiorstw oraz nowe zakazy przywozu i wywozu – takie jak zakaz eksportu rosyjskich diamentów do Europy – w ścisłej współpracy z naszymi partnerami z G-7. Ponadto zaostrza on stosowanie pułapu cen ropy naftowej poprzez ściślejsze monitorowanie, w jaki sposób zbiornikowce mogą być wykorzystywane do jego obchodzenia. Obejmuje on również ostrzejsze obowiązki w zakresie śledzenia aktywów i surowe środki wobec przedsiębiorstw z państw trzecich, które obchodzą sankcje.

Na dwunasty pakiet składają się następujące podstawowe elementy:

Dodatkowe osoby i podmioty objęte sankcjami

Zamrożenie aktywów dotyczy ponad 140 dodatkowych osób i podmiotów. Obejmuje podmioty rosyjskiego wojska i obrony, w tym przedsiębiorstwa sektora wojskowego i prywatne firmy wojskowe. Obejmuje to również podmioty z sektora IT, a także inne ważne podmioty gospodarcze. Środki te są również wymierzone w osoby, które zorganizowały niedawne nielegalne tzw. „wybory” na terytoriach Ukrainy, które Rosja tymczasowo okupowała, oraz osoby odpowiedzialne za przymusową „reedukację” ukraińskich dzieci, a także podmioty rozpowszechniające dezinformację/propagandę popierającą rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie.

Środki handlowe

Zakaz importu rosyjskich diamentów: ograniczenia przywozowe dotyczące diamentów nieprzemysłowych, wydobytych, przetworzonych lub produkowanych w Rosji. Proponowane sankcje są częścią zakazu przywozu diamentów koordynowanych w ramach grupy G-7, których celem jest pozbawienie Rosji tego ważnego strumienia dochodów szacowanego na 4 mld euro rocznie. Wszyscy członkowie G-7 wprowadzą bezpośredni zakaz przywozu diamentów z Rosji najpóźniej do 1 stycznia 2024 r. Od 1 marca 2024 r. wejdzie w życie zakaz przywozu rosyjskich diamentów polerowanych w państwie trzecim, a od 1 września 2024 r. zakaz ten zostanie rozszerzony o diamenty laboratoryjne, biżuterię i zegarki zawierające diamenty. Aby zwiększyć skuteczność tych środków, w ramach G-7 ustanowiony zostanie solidny mechanizm weryfikacji i certyfikacji surowca diamentowego oparty na identyfikowalności.
Zakaz przywozu surowców do produkcji stali, przetworzonych wyrobów aluminiowych oraz innych towarów metalowych: nowe środki ograniczające przywóz z Rosji niektórych towarów metalowych.
Ograniczenia wywozowe: dodatkowe ograniczenia wywozowe dotyczące produktów podwójnego zastosowania oraz zaawansowanych technologiczno-przemysłowych produktów o wartości 2,3 mld euro rocznie. W szczególności:
- Nowe kontrole wywozu produktów podwójnego zastosowania/zaawansowanych technologii, mające na celu dalsze osłabienie rosyjskiego potencjału wojskowego w tym chemikaliów, termostatów, silników prądu stałego i serwomotorów do bezzałogowych statków powietrznych (UAV), obrabiarek i części maszyn.
- Nowe zakazy wywozu unijnych towarów przemysłowych, aby jeszcze bardziej ograniczyć zdolności Rosji w jej sektorze przemysłowym, w tym maszyn i części, towarów związanych z budownictwem, wyrobów ze stali przetworzonej, miedzi i aluminium, laserów i baterii.
- Dodanie 29 podmiotów rosyjskich i z państw trzecich do wykazu podmiotów powiązanych z rosyjskim kompleksem wojskowo-przemysłowym (w tym podmiotów zarejestrowanych w Uzbekistanie i Singapurze).
- Zakaz dostarczania rosyjskiemu rządowi lub rosyjskim przedsiębiorstwom oprogramowania na użytek przedsiębiorstw i projektowania. Celem jest dalsze ograniczenie zdolności Rosji w jej sektorze przemysłowym. Ograniczenia w dziedzinie usług stanowią obszar, w którym ściśle współpracowaliśmy z naszymi partnerami międzynarodowymi, w tym ze Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią.

Bardziej rygorystyczne obowiązki w zakresie zamrożenia aktywów

Nowe kryterium obejmowania sankcjami: Rada uzgodniła nowe kryterium umieszczenia w wykazie, aby uwzględnić osoby, które czerpią korzyści z przymusowego przeniesienia własności lub kontroli nad rosyjskimi jednostkami zależnymi przedsiębiorstw unijnych. Zagwarantuje to, że nikt nie będzie czerpać zysków ze strat, z którymi borykają się unijne przedsiębiorstwa, gdy ich spółki zależne są przymusowo nabywane przez rosyjskich właścicieli lub przejmowane przez zarządzających.
Możliwość pozostawienia osób zmarłych w wykazie osób objętych zamrożeniem aktywów, aby zapobiec potencjalnemu osłabieniu środka polegającego na zamrożeniu.
Bardziej rygorystyczny obowiązek państw członkowskich w zakresie proaktywnego śledzenia mienia osób umieszczonych w wykazie w celu zapobiegania przypadkom naruszenia lub obchodzenia sankcji oraz wykrywania takich przypadków.

Środki w dziedzinie energii

Pułap cenowy ropy naftowej: Aby utrudnić Rosji kontynuowanie wojny, zaostrzyliśmy pułap cen ropy naftowej wraz z międzynarodową koalicją G7+, wprowadzając nowe środki mające na celu ściślejsze monitorowanie sprzedaży zbiornikowców do państw trzecich, a także bardziej szczegółowe wymogi dotyczące świadectw. Pomoże to rozwiązać problem tzw. floty cieni wykorzystywanej przez Rosję do obchodzenia pułapu cenowego. W związku z tym UE prowadzi ścisły dialog z partnerami z grupy G-7, aby zapewnić dostosowanie naszych środków i przyszłych wytycznych.
Nowy zakaz przywozu gazu płynnego (LPG) mający wpływ na import o rocznej wartości ponad 1 mld euro, z zachowaniem zasady praw nabytych w odniesieniu do istniejących umów na okres maksymalnie 12 miesięcy.

Surowsze środki przeciwdziałające obchodzeniu przepisów

Rozszerzenie zakresu zakazu tranzytu przez Rosję poprzez dodanie niektórych towarów o krytycznym znaczeniu gospodarczym, jeżeli są one przeznaczone do wywozu do państw trzecich.
Zobowiązanie operatorów do umownego zakazu powrotnego wywozu do Rosji niektórych kategorii towarów wrażliwych, w tym towarów związanych z lotnictwem, paliwem do silników odrzutowych, bronią palną i towarami wymienionymi we wspólnym wykazie priorytetowych towarów objętych sankcjami.
Wprowadzenie nowego środka, który będzie wymagał powiadomienia o niektórych transferach środków finansowych z UE od podmiotów UE bezpośrednio lub pośrednio będących w ponad 40 proc. własnością Rosjan lub podmiotów mających siedzibę w Rosji.

Środki dodatkowe

Wprowadzenie nowego odstępstwa w celu uwzględnienia przypadków, w których państwa członkowskie podejmują decyzję o pozbawieniu w interesie publicznym wymienionej osoby środków finansowych lub zasobów gospodarczych.
Wprowadzenie odstępstwa umożliwiającego wypłacanie odszkodowań za szkody przez ubezpieczyciela, który znalazł się wykazie.
Wprowadzenie odstępstwa umożliwiającego sprzedaż unijnych przedsiębiorstw będących własnością niektórych osób lub podmiotów umieszczonych w wykazie.

Inne